500kW Ultra Hızlı Şarj İstasyonları yolda!

Elektrikli araçlar yaygınlaştıkça şarj altyapısının da gelişmesi kritik bir önem taşıyor. Peki, Türkiye’de bu alanda hangi çalışmalar yapılıyor? Şarj istasyonları nasıl daha verimli hale getirilebilir? Yerli üretimin sektördeki yeri ne? Tüm bu soruları, sektörün önemli oyuncularından biri olan Voltrun Genel Müdürü Veysel Yurdagel ile konuştuk. Hem mevcut durumu, hem de gelecekte atılması gereken adımları değerlendirdiğimiz bu röportajda, şarj teknolojilerinden devlet teşviklerine, akıllı şebekelerden enerji depolama çözümlerine kadar pek çok konuyu ele aldık.

Nüfus yoğunluğu yüksek bölgelerdeki şarj istasyonlarının planlamasında karşılaşılan zorluklar nelerdir? Bu zorlukları nasıl aşıyorsunuz?

Nüfus yoğunluğu yüksek bölgelerde şarj istasyonu planlaması yapılırken, altyapı kapasitesi, trafik yoğunluğu ve elektrik şebekesinin yüklenmesi gibi zorluklarla karşılaşılıyor.

Bu zorlukları aşmak için yatırımları teknoloji ve verimlilik öncelikli çözümlerle desteklemek durumundayız. Kapasiteyi verimli kullanacak, şarj teknolojilerine entegre yenilenebilir enerji kaynakları ve enerji depolama sistemleri ile destekli çözümler geliştirmek için çalışmalar yürütüyoruz.

Elektrik şebekesinin araç şarj istasyonları nedeniyle aşırı yüklenmesini önlemek için hangi önlemler alınıyor?

Şebeke yükünü dengelemek için akıllı şebeke (smart grid) teknolojilerinin kullanılması gerekiyor. Bu teknolojiler, enerji talebini gerçek zamanlı olarak izleyerek enerji ihtiyacını optimize etmeye yarayan özel sistemler. Ayrıca, çözümlerimizde kullanmaya başladığımız enerji depolama sistemleri (bataryalar) ve yenilenebilir enerji kaynakları da şebeke yükünü azaltmaya yardımcı oluyor.

Geliştirilen hızlı şarj teknolojileri altyapıya nasıl entegre ediliyor?

Mevcut durumda hızlı şarj teknolojilerini mevcut elektrik altyapısına uyumlu hale getirmek durumundayız. Yeni kurulum sürecinde hali hazırda kapasite artışları yapmak durumunda kalıyoruz. Bu da yeni trafo yatırımları ve maliyetlerin yükselmesi anlamına geliyor.

Şarj istasyonlarının enerji talebini karşılamak için yenilenebilir enerji kaynaklarıyla entegrasyon çalışmaları yapılıyor mu?

Evet, Voltrun şarj istasyonlarımız YEK-G sertifikalı olarak tüm enerji ihtiyacını yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlıyor. Voltrun olarak ayrıca GES yatırımları yaparak şebekeye yükümüzü azaltacak ve karbon ayak izimizi düşürecek yatırımlar planlıyoruz.

Şarj istasyonlarının enerji talebini optimize etmek için akıllı şebeke teknolojileri nasıl kullanılıyor?

Akıllı şebeke teknolojileri, akıllı şarj teknolojilerinin entegre çalışmasıyla enerji talebini gerçek zamanlı olarak izleyerek şarj işlemlerini optimize eder, şebeke yükünü dengeler ve enerji maliyetlerini düşürür. Henüz ülkemizde bu kapsamda bir teknoloji devreye alınmış değil ancak ileride bu teknolojiler bu noktaya gelecekler.

Elektrik talebinin düşük olduğu zaman dilimlerinde enerji tüketimini artırmayı teşvik eden tarife modelleri uygulanıyor mu?

Buna uygun elektrik tarifeleri mevcut ancak şarj hizmeti tarifeleri Şarj Hizmeti Yönetmeliği kapsamında olduğundan, zamana dayalı tarife değişiklikleri henüz yapısal olarak uygun değil. Şarj hizmet tarifelerinin, zamana ve lokasyona bağlı olarak değişebileceği esnek tarife modellerinin önünün açılması gerektiğini düşünüyorum.

Altyapının dayanıklılığını artırmak için enerji depolama çözümleri (örneğin batarya sistemleri) kullanılıyor mu?

Evet, enerji depolama sistemleri (bataryalar) şebeke yükünü dengelemek ve kesintisiz enerji sağlamak için kullanılıyor. Bu sistemler, özellikle yoğun talep dönemlerinde şebeke üzerindeki baskıyı azaltmaktadır. Ülkemizde batarya entegreli şarj çözümleri yüksek maliyetleri sebebiyle çok az sayıda uygulanmış durumda. Bu yatırımların önünün açılması için teşvik planlarının yapılmasının önemli olduğu görüşündeyim.

Şarj sürelerini kısaltmak ve istasyon yoğunluğunu azaltmak için neler yapılıyor?

Hızlı ve ultra hızlı şarj teknolojileri kullanılarak şarj süreleri kısaltılıyor. Ayrıca, şarj istasyonlarının stratejik noktalara yerleştirilmesi ve akıllı yönlendirme sistemleriyle istasyon yoğunluğu azaltılıyor.

Kamu kurumları ve özel sektör arasında bu konuda nasıl bir iş birliği sağlanıyor?

E-Mobilite sektörümüz çok yeni ve hızlı büyüyor. Bu süreçte yatırımların doğru yere yapılması ve doğru teknolojilerin uygulanması çok önemli. Aksi halde birçok yatırım bir süre sonra âtıl kalabilir. Kamu ve özel sektörün birlikte projeler geliştirmesi çok önemli. Bu kapsamda daha fazla Devlet teşviklerinin olması, düzenlemeler ve lisanslama süreçleri ile özel sektör yatırımlarının desteklenmesinin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Ayrıca, kamu alanlarında şarj istasyonu kurulumu için özel sektör şarj ağları ile iş birlikleri yapılıyor. Böylece şarj ağlarının yayılımı ve kullanıcılara erişimi daha etkin sonuçlar getiriyor.

Şarj altyapısının genişletilmesi için alınan devlet teşvikleri veya düzenlemeler nelerdir?

Elektrikli araç şarj altyapısının genişletilmesi için çok ciddi yatırımlar gerekiyor. Elektrikli araçların yaygınlaşmasının en önemli etmeni ağların büyümesi ve kullanıcıların kolay erişimi. Bu sebeple yatırım yapan şirketlere vergi indirimleri, hibe programları ve düşük faizli kredi imkanları sağlanması gerekiyor.

Hali hazırda şarj ağı kurulumu ile ilgili EPDK tarafından lisanslama yapılmakta. Tüm yasal düzenlemeler bu kapsamda şarj hizmet yönetmeliğine tabi olarak yürütülmektedir.

Gelecekte, elektrikli araç şarj altyapısını daha sürdürülebilir hale getirmek için hangi yenilikçi çözümler öngörülüyor?

Gelecekte, yenilenebilir enerji kaynakları, enerji depolama sistemleri, akıllı şebeke teknolojileri ve otonom şarj çözümleri gibi yenilikçi teknolojiler kullanılacak. Ayrıca, V2G (Vehicle-to-Grid) teknolojisiyle araçların şebekeye enerji sağlaması planlanıyor.

Voltrun şarj istasyonlarının sunduğu şarj hızları ve teknolojileri hakkında bilgi verebilir misiniz?

Voltrun, 81 ilde 750 istasyonda, toplam 1600 AC ve DC soket  şarj hizmeti sağlamaktadır. AC şarj istasyonlarımızın büyük bölümü 22kW gücünde iken, DC hızlı şarj istasyonları 80kW ile 200kW arasında değişen güçlerde hizmet vermektedir. Kısa bir süre içinde 500kW gücünde Boost-E ultra hızlı şarj ünitelerimizin kurulumlarını yapmaya başlayacağız. Böylece özellikle şehirlerarası yollarda bir kahve molasında aracınızı şarj edebileceğiniz bir teknolojiyi Voltrun kullanıcılarına sunacağız.

Şarj istasyonlarınızı kullanıcılar için daha erişebilir ve kolay kullanılır hale getirmek adına ne tür çalışmalar yapıyorsunuz? EPDK’nın şarj@tr mobil uygulaması var. Tüm şarj noktalarına ulaşılabilir bir platform olarak kullanılıyor. Voltrun’un bu konuda uygulaması ya da çalışması var mı?

Voltrun, kullanıcı dostu mobil uygulaması ve online platformlar aracılığıyla şarj istasyonlarının konumlarını, durumlarını ve fiyatlarını gerçek zamanlı olarak gösterir. Ayrıca, EPDK’nın şarj@tr uygulaması gibi platformlarla entegrasyon sağlanarak kullanıcıların tüm şarj noktalarına erişimi kolaylaştırılır.

Voltrun’un önümüzdeki yıllarda sunmayı planladığı yeni ürün ve hizmetleri var mı?

Voltrun olarak, ultra hızlı şarj istasyonları, yenilenebilir enerji kaynakları ve batarya entegreli şarj çözümleri üzerinde çalışıyoruz. Akıllı şebeke teknolojileri ile entegre çalışabilen V2G çözümler de yine önümüzdeki yıllarda sunmayı planladığımız ürünler arasında. Ayrıca, hali hazırda mobil uygulamamızın üzerinde çalışıyoruz. Kısa süre içinde çok daha kullanışlı ve yenilikçi çözümlerle üyelerimize özel hizmetler sunabileceğimiz altyapıyı hazırlıyoruz.

Türkiye’de elektrikli araç şarj istasyonlarının yaygınlaşması konusunda devletle veya diğer özel sektör oyuncularıyla iş birliği yapıyor musunuz?

Evet, Voltrun, devlet kurumları ve diğer özel sektör oyuncularıyla iş birlikleri yaparak şarj altyapısının yaygınlaştırılmasına katkıda bulunuyor. Bu kapsamda, kamu alanlarında şarj istasyonu kurulumu ve ortak projeler yürütülüyor.

Elektrikli araç şarj istasyonu sektörü, yerli üretim ve teknoloji açısından ne durumda ve Voltrun’un bu alandaki katkıları nelerdir?

Biliyorsunuz Voltrun’ın kardeş şirketi Zebra Elektronik A.Ş. elektrikli araç şarj ünitelerinin üretimini yapan ve ezoperator şarj ağı yönetim yazılımını geliştiren diğer şirketimiz.

Voltrun ağında Zebra üretimi olan şarj ünitelerini kullandığımız gibi tüm şarj ağımızı yine Zebra’nın geliştirdiği yazılımlarla sağlıyoruz.

Dolayısıyla Voltrun, yerli üretim şarj cihazları ve yazılım çözümleriyle sektöre çok önemli katkı sağlıyor. Uçtan uca bakıldığında Zebra ile üretip, geliştiriyoruz, Voltrun ile sahada uygulayıp, şarj ağını işletiyoruz.

Ayrıca Zebra dışında da ülkemizde şarj teknolojileri alanında yerli üretimin hızla büyüdüğünü söyleyebilirim ve yerli üretimin tüm sektör paydaşlarında desteklenmesi gerektiğini de ayrıca vurgulamak isterim.