Türkiye’de kümes hayvancılığı sektörü hem iç piyasada gıda arzı hem de ihracat potansiyeli bakımından stratejik öneme sahip bir üretim alanı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Haziran 2025 verileri, bu alandaki üretim dinamiklerinde dikkat çekici değişimlere işaret ediyor. Son açıklanan rakamlar, tavuk eti üretiminde güçlü bir artış yaşandığını, buna karşılık yumurta üretiminde önemli bir düşüş olduğunu ortaya koydu.
Tavuk Eti Üretiminde Yüzde 13,9’luk Yıllık Artış
Haziran 2025’te Türkiye genelinde 202 bin 521 ton tavuk eti üretildi. Bu miktar, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13,9’luk bir artış anlamına geliyor. Ocak–Haziran dönemine bakıldığında ise üretim, geçen yılın ilk altı ayına göre %14,1 artarak 1 milyon 364 bin 949 tona ulaştı.
Bu artışta özellikle iki faktör öne çıkıyor:
Kesilen tavuk sayısındaki artış – Haziran ayında 107 milyon 798 bin tavuk kesildi. Bu sayı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,4 fazla.
Tüketim ve ihracat talebindeki canlılık – Son dönemde yurt içi kırmızı et fiyatlarındaki artış, tavuk etine olan talebi artırdı. Aynı zamanda Orta Doğu ve bazı Asya ülkelerine yapılan ihracatta genişleme gözlendi.
Bununla birlikte, dikkat çeken bir diğer ayrıntı, bir önceki aya göre üretimde sert bir düşüş yaşanması. Mayıs 2025’te 241 bin 782 ton olan tavuk eti üretimi, Haziran’da %16,2 azalarak 202 bin 521 tona geriledi. Bu durum, yaz aylarında üretim planlamalarının değişmesi ve talep dalgalanmalarının etkili olabileceğini düşündürüyor.
Yumurta Üretiminde Gerileme: Yüzde 10,4’lük Düşüş
Haziran 2025’te 1 milyar 518 milyon 267 bin adet tavuk yumurtası üretildi. Bu rakam, 2024’ün aynı ayına göre yüzde 10,4 daha düşük.
Ocak–Haziran dönemi verilerine bakıldığında da benzer bir tablo var. Yılın ilk altı ayında toplam 9 milyar 429 milyon 179 bin yumurta üretildi; bu da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,4’lük bir gerilemeye işaret ediyor.
Aylık bazda incelendiğinde, Mayıs 2025’teki 1 milyar 526 milyon 665 bin adetlik üretimden Haziran’a geçerken %0,6’lık hafif bir düşüş yaşandığı görülüyor.
Yumurta üretimindeki bu gerilemenin olası nedenleri şunlar:
Yem maliyetlerindeki artış, özellikle küçük ve orta ölçekli üreticiler üzerinde baskı yaratıyor.
İhracat pazarlarında dalgalanma ve bazı ülkelerde uygulanan kota politikaları.
Tavuk sürülerinin yenilenme süreçleri, verimliliği geçici olarak azaltabiliyor.
Kesilen Tavuk Sayısı Artıyor
Kesilen tavuk sayısındaki artış, tavuk eti üretimindeki yükselişin doğrudan göstergesi olarak öne çıkıyor. Haziran 2025’te 107 milyon 798 bin tavuk kesildi, bu da geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,4’lük bir artış anlamına geliyor. Yılın ilk yarısında ise toplam kesim sayısı 726 milyon 594 bin oldu; geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,9 artış kaydedildi.
Bu artış, bir yandan iç talep artışını, diğer yandan ihracat pazarlarında Türkiye’nin rekabet gücünü gösteriyor. Ancak bu kadar hızlı üretim artışının sürdürülebilirliği konusunda sektör uzmanları temkinli. Özellikle küresel yem fiyatlarının ve enerji maliyetlerinin yüksek seyretmesi, kârlılığı zorlayabilir.
Kümes hayvancılığı, Türkiye’nin tarım ve gıda sanayisinde önemli bir ihracat kalemi olmanın yanı sıra, gıda güvenliği ve istihdam açısından da kritik rol oynuyor. Tavuk eti, fiyat avantajı ve protein bakımından zengin içeriği ile tüketicilerin sofrasında yerini koruyor.
Ancak yumurta üretimindeki düşüş hem fiyat dengeleri hem de ihracat gelirleri açısından izlenmesi gereken bir gelişme. Eğer düşüş trendi devam ederse, iç piyasada fiyat artışları görülebilir. Bu durum, düşük gelirli haneler için yumurta gibi temel bir protein kaynağının erişilebilirliğini zorlaştırabilir.
Önümüzdeki aylarda sektörün seyri, şu faktörlere bağlı olacak:
Yem fiyatlarındaki değişim
İhracat pazarlarındaki talep
İç tüketim alışkanlıkları
Enerji ve lojistik maliyetleri
Sonuç
Haziran 2025 verileri, kümes hayvancılığı sektöründe tavuk eti üretiminin güçlü bir ivme kazandığını, ancak yumurta üretiminde dikkat çekici bir gerileme yaşandığını ortaya koyuyor. İç talep, ihracat ve üretim maliyetleri arasındaki denge, önümüzdeki dönemde sektörün yönünü belirleyecek.
Ekonomi ve tarım politikalarının hem üreticiyi koruyacak hem de tüketiciye uygun fiyatlı protein erişimi sağlayacak şekilde şekillendirilmesi, bu alandaki en önemli öncelik olarak öne çıkıyor.
Kaynak: TÜİK
ZAFER ÖZCİVAN
Ekonomist-Yazar
Zaferozcivan59@gmail.com