Prof. Dr. Avni Zafer ACAR
  Güncelleme: 24-03-2024 16:41:00   28-02-2021 15:58:00

Türkiye ile Birle?ik Krall?k Aras?nda ?mzalanan Serbest Ticaret Anla?mas? Sonras?nda Ticaret ve Lojistik

 
 
 
Bildi?iniz üzere Türkiye Birle?ik Krall?k’?n Avrupa Birli?inden siyasi olarak ayr?lmas?na günler kala 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren  yürürlü?e girecek bir Serbest Ticaret Anla?mas? imzalam??t?r. ??te tam bu imzalar?n at?ld??? günün hemen ard?ndan Birle?ik Krall?kta faaliyet gösteren bir internet TV kanal?na verdi?im demeçte ben de konu hakk?ndaki görü?lerimi özellikle iki ülke aras?ndaki uluslararas? ticarete odaklanacak ?ekilde aç?klam?? ve bu ili?kinin lojistik yönüne dikkatleri çekmek istemi?tim. Bu mülakat? Youtube kanal?mda bulabilirsiniz. Bu arada anla?may? kar??l?kl? olarak imzalayan yetkili iki bakan?n da kad?n olmas? bence kad?nlar?n gelece?i ?ekillendirmede ne derece etkili olaca??n? göstermek aç?s?ndan da önemli bir sembol  oldu?unu dü?ünüyorum.
 
 
Konumuza dönersek,
 
Öncelikle Birle?ik Krall?k’?n Türkiye’nin ihracat? aç?s?ndan ne kadar önemli bir pazar oldu?unu vurgulamak gerekmektedir. Türkiye, BK ile ticaretinde 2001 y?l?ndan bu yana d?? ticaret fazlas? veriyor. 2019’da 5 milyar dolar? a?k?n ticaret fazlas?n?n gerçekle?ti?i Birle?ik Krall?k ile ticarette 2020 y?l?nda ise ihracat?m?z %3,5 artarak 11,2 milyar $, d?? ticaret fazlam?z ise %4 oran?nda artarak 5,6 milyar $ olarak gerçekle?mi?tir. Uluslararas? ticaret verilerine göre Birle?ik Krall?k son y?llarda Türkiye'nin en çok ihracat yapt??? 2’nci, 2019’da en çok ithalat yapt??? 9’uncu, 2020’de ise 11’inci ülke konumundad?r.
 
2020 y?l?nda iki ülke aras?ndaki toplam ticaret hacmi bir önceki y?la göre %3,6 artarak 21,5 milyar $ olmu?tur ki bu hacim Birle?ik Krall??? 5’inci büyük ticaret orta??m?z yapmaktad?r. Bu rakamlar aç?kça ortaya koymaktad?r ki BK Türkiye için önemli ve elde tutulmas? gereken bir d?? ticaret pazar?d?r. Üstelik, BK’n?n Gümrük Birli?i alan? d???na ç?kmas? nedeniyle Türkiye aç?s?ndan olu?abilecek yakla??k 2,4 milyar $ kayb?n önüne geçilerek Gümrük Birli?i'nin 25 y?l boyunca getirdi?i kazan?mlar korunmu?tur.
 
Konuya tersinden bakt???m?zda ise Türkiye Birle?ik Krall???n 14'üncü büyük ticaret orta?? konumunda oldu?unu görüyoruz.
 
Birle?ik Krall?k, 2019 y?l?nda 224, 2020 y?l?nda ise yakla??k 230 milyar $ d?? ticaret aç??? verdi?ini görüyoruz. Türkiye ise 2019 y?l?nda 29,5, 2020 y?l?nda ise yakla??k 50 milyar $ d?? ticaret aç??? vermi?tir. Dolay?s?yla BK emtia ticareti anlam?ndaki bu aç???n? bizimle ve di?er ülkelerle yapt??? özel ticaret anla?malar?yla kapatmaya çal??mak isteyecektir.
??te bu durum tam da uluslararas? lojistik hizmet sa?layan firmalar?n arzu edece?i bir durumu ortaya ç?kartacakt?r.
 
Gelin bu konuyu biraz açal?m ve Türkiye ile Birle?ik Krall?k birbirine ne tür ürünler ihraç ediyor?
 
Brexit'ten sonra iki ülkenin ticari ili?kilerin nas?l olmas? bekleniyor ve bu i?in lojisti?i nas?l olacak? bunlara bakal?m.
 
Türkiye Birle?ik Krall?k’a ba?ta Alt?n (10,3%), otomobil sanayi ürünleri (9%), e?ya ta??maya mahsus motorlu ta??tlar (7,1%), izole edilmi? teller, kablolar ve di?er elektrik iletkenler (4,4%), monitörler ve projektörler, televizyon al?c? cihazlar? (4,1) gibi Gümrük Birli?i çerçevesinde zaten avantajl? oldu?umuz ürünleri ihraç etmektedir. Di?er taraftan Kara ta??tlar? için motorlar (22,3%), di?er döküntü ve hurdalar (12,2%), alt?n (10,1), helikopter (3,2%), t?bbi farmasötik ürünler (2,8%) ithal etmektedir. Alt?n konusunu bir tarafa b?rak?rsak, ?üphesiz ki belli bir süreden beri mevcut kontratlar ba?lam?nda yap?lan bu ticaretin lojistik yönü de planlanm?? ve ba?ar?yla icara edilmektedir. O nedenle hangi ürün alanlar?nda f?rsatlar oldu?una bakmak bir gelecek projeksiyonu yapmak aç?s?ndan daha anlaml? olabilir.
 
Bilindi?i üzere Birle?ik Krall?k, kuzeyde bir ada ülkesi olmas? nedeniyle sebzelerinin %50’sinden fazlas?n? meyvelerinin ise yakla??k %95’ini ithal etmektedir. Halen Birle?ik Krall?k’?n bu alandaki yakla??k 13 milyar $ olan ithalat?n?n ancak %2’si Türkiye taraf?ndan kar??lanmaktad?r. Her ne kadar ticaret aç?s?ndan katma de?eri yüksek ürünler olmasa da ticaret hacmini ve mal ak???n? art?rmak aç?s?ndan öncelikli olarak dikkate al?nmas? gerekti?ini dü?ünüyorum. 
 
Di?er taraftan ya?l? tohumlar ve benzeri ticaret kalemindeki 800 milyon $ civar?ndaki Birle?ik Krall?k ithalat?n?n sadece binde 2’sinin ülkemiz taraf?ndan kar??lanabiliyor olmas? bu alanda önemli bir f?rsat oldu?unu göstermektedir. Yatak, koltuk ve benzeri mobilyalar, hal? ve benzerleri ile tekstil ürünleri, ayakkab? ve saraciye kalemlerinin toplam? olan yakla??k 30 milyar $’l?k ithalat?n sadece %3’ünün Türkiye taraf?ndan kar??lan?yor olmas? da ilgili sektörlerde kuvvetli firmalar?m?z oldu?unu dikkate ald???m?zda yine önemli bir f?rsat kap?s? kar??m?za ç?kmaktad?r.
 
Buraya kadar sayd???m ürün gruplar?n?n bir ?ekilde topra?a ba??ml? olmas? ayn? zamanda ülkemizde günden güne kötüye gitmekte olan tar?m ve hayvanc?l?k sektörüne de canl?l?k getirebilece?ini ümit ediyorum. Hepimizin bildi?i gibi tar?m ve hayvanc?l?k birçok sanayi konulun önemli girdi kalemlerini sunmaktad?r ve bu konuda maalesef etkin ve verimli olarak kullanamad???m?z bir potansiyelimiz
bulunmaktad?r.
 

Peki bu i?in lojisti?i nas?l olacak?

 
Hali haz?rda karayoluyla yap?lan transit ta??malarda yol süresi komple araç yükü ta??malarda 7-8 gün Parsiyel ta??malarda ise 8-9 gün aras?d?r. Üstelik Avrupa Birli?i hudutlar? içerisinde karbon sal?n?m? ve ta??ma modlar? aras?ndaki dengesizli?in giderilmesi maksad?yla uygulanan çe?itli k?s?tlamalar karayolu ta??mac?lar?m?z?n birçok zorlukla kar??la?mas?na neden olmaktad?r. En büyük hacimlerin ta??nabildi?i denizyolu ta??mac?l???n mevcut durumunu inceledi?imizde ?ngiltere’nin en büyük liman? Felixstowe’a Marmara ç?k??l? olarak yap?lan denizyolu seferlerinin 12- 13 gün sürmekte oldu?unu ve bu hatt?n en az 5 limana u?rak yapmakta oldu?unu biliyoruz. Oysaki hinterlant?nda önemli sanayi ve tar?m bölgelerinin bulundu?u ?zmir-Alia?a bölgesi limanlar?na hizmet verecek ?ekilde kurulacak bir lojistik merkez, demiryolu ve karayolu ile toplad??? yükleri konsolide ederek ta??mac?l?k süresini 10 güne kadar k?saltma imkân? bulunmaktad?r.
 
Çe?itli yerli ve yabanc? lojistik firmalar?n bugünlerde ?zmir bölgesi limanlar?n? merkez alarak Avrupa seferleri organize ettiklerine dair haberler almak söz konusu iki ülke aras?ndaki ticaretin geli?mesi ve bu geli?melere uygun lojistik süreçlerin hizmete koyulmaya ba?lad???na dair umut verici olarak alg?lanmaktad?r.
 
Di?er taraftan özellikle bozulabilir ürünler için maliyet kadar süre de önemli oldu?u için havayolu ta??mac?l???na da f?rsat yarataca??n? dü?ünüyorum.
?ki ülke aras?ndaki ticaretin ne ?ekilde geli?ece?ini hiç ?üphesiz ki iki ülkenin yöneticileri belirleyecektir. Umar?m al?nacak kararlar ve at?lacak ad?mlar ülkemizin ekonomisine, üreten sektörlerine ve d?? ticaret ile üretimin stratejik destekleyicisi lojistik sektörünün faydas?na geli?ir.
 
Dostçakal?n.
  • Bu yazı 14969 defa okunmuÅŸtur.
  FACEBOOK YORUM
Yorum

  YAZARIN DÄ°ÄžER YAZILARI

HABER ARŞİVİ
Tüm Anketler
Web sitemize nas?l ula?t?n?z?
BÄ°ZÄ° TAKÄ°P EDÄ°N
YUKARI