Ye?il Ekonomi ve Ta??mac?l?k -1-

Anla?man?n ne anlama geldi?ine dair ansiklopedik bir bilgi vermek gerekirse; anla?ma, öncelikle, sürdürülebilir kalk?nma ve yoksullu?un ortadan kald?r?lmas? ba?lam?nda Birle?mi? Milletler ?klim De?i?ikli?i Çerçeve Sözle?mesi’nin uygulamas?n? geli?tirmeyi hedeflemektedir. Anla?man?n uzun dönemli hedefi, küresel ortalama s?cakl?k art???n?n sanayile?me öncesi döneme göre 2°C alt?nda tutulmas?; ilave olarak ise bu art???n 1,5°C’nin alt?nda tutulmas?na yönelik küresel çabalar?n sürdürülmesidir. Di?er öncelikli bir hedef, iklim de?i?ikli?inin olumsuz etkilerine kar?? uyum kabiliyetinin ve iklim direncinin artt?r?lmas? yoluyla dü?ük sera gaz? emisyonlu kalk?nman?n temin edilmesi ve bunlar gerçekle?tirilirken, g?da üretiminin zarar görmemesidir. Ayr?ca, dü?ük emisyonlu ve iklim dirençli kalk?nma yolunda finans ak???n?n istikrarl? hale getirilmesi de temel hedeflerden biri olarak anla?mada yer almaktad?r. Anla?ma bu öncelikli hedefler ba?lam?nda küresel ortalama yüzey s?cakl???ndaki art??? 2 derece ile s?n?rland?rmay?, mümkünse 1.5 derecenin alt?nda tutmay? ve bunu da ülkelerin ortak hareket etmeleri yoluyla elde etmeyi amaçl?yor.

Bu ansiklopedik bilgilerden de anla??laca?? üzere anla?ma sadece çevre sorunlar? çerçevesinde kalmamakta, bu sorunlar?n yaratt??? ekonomik problemleri, özellikle g?da sorunlar?n? da hedefine alarak çok moda bir deyimle “Ye?il Ekonomi”ye dönü?ümü ba?latmaktad?r. 

Ye?il Ekonomiye geçi? yolunda en önemli giri?imlerden birisi olan Avrupa Ye?il Mutabakat? ise bu dönü?ümü bir eylem plan? ?ekline getirerek kâ??t üzerindeki planlardan eyleme geçmeye ba?lam??t?r.  

Gelin ?imdi Paris ?klim Anla?mas? ve Avrupa Ye?il Mutabakat? çerçevesinde ba?lat?lan ye?il ekonomiye dönü?ümün lojisti?e etkileri konusunda k?sa bir ufuk turuna ç?kal?m. 

Ye?il dönü?ümün; sa?l??? ve gezegenimizi koruyacak ?ekilde do?al hayat?n içinde olunmas?, iklim eylemlerinin sürdürülmesi, konutlar?n daha ye?il bir hayat tarz?n? destekleyecek ?ekle dönü?türülmesi, enerji verimlili?i ve yenilenebilir enerji kullan?m? gibi birçok boyutu olmakla birlikte lojisti?e gönül verenlerin çok iyi bildi?i üzere dü?ük emisyon denildi?i anda dünyan?n çe?itli ücra kö?elerine gizlenmi? verimsiz üretim tesisleri neredeyse tamamen göz ard? edilerek günah keçisi olarak akla ilk lojistik ve özellikle kara ta??mac?l??? sektörü gelmektedir. Avrupa Komisyonu, bu alanda yeni otomobil ve kamyonetlerin CO2 emisyonlar?n? azaltmak için; 2030 y?l?nda otomobil kaynakl? emisyonun %55, kapal? kasa araç kaynakl? emisyonunun ise %50 oran?nda azalt?lmas?, 2035'de ise yeni otomobillerden kaynakl? emisyon oran?n?n s?f?rlanmas? gibi oldukça iddial? hedefler önermektedir. 

Geçti?imiz günlerde görevden ayr?lan Almanya ?ansölyesi Angela Merkel'in özellikle savunuculu?unu yapt??? bu konu VW otomobillerinin yurtd??? yeni üretim merkezi aray???na aç?kl?k getirmesinin yan?nda d?? ticaret kapsam?nda olsa dahi Almanya yollar?nda dizel araç bulunmas?na müsaade edilmeyece?ini defalarca dile getirmi?tir. Buradan, sektör oyuncular?m?z?n ve yöneticilerinin bugünlerde yeni "ye?il" kurallar kapsam?ndaki araçlara dönü?üm için yat?r?m hedefleri ortaya koymak ve bunun finansman?n? sa?lamak için önemli kararlar almak zorunda kalacaklar?n? ç?kartmaktay?z. Ancak bu konu sadece ta??mac?m?z? de?il ayn? zamanda ihracatç?m?z? ve son noktada ulusal ekonomimizi ilgilendiren bir konu olmas? nedeniyle söz konusu yenileme yat?r?mlar?n?n yükünün sadece ta??mac? firmalar?n omuzlar?na yüklenmeyip çe?itli destekler sa?lanmas? gerekti?i de ortadad?r. 

Di?er taraftan rota optimizasyonu ve yük konsolidasyonun daha verimli bir ta??mac?l?k hizmeti sa?lad??? ve bunun da emisyon oranlar?na olumlu etkisi oldu?u art?k bilinmektedir. Bu kapsamda sadece rota ve yük planlama gayretlerinin yan? s?ra altyap?n?n da önemli etkileri bulunmakta olup, son y?llarda artan otoban, bölünmü? yol, köprü, viyadük ve tünellerin yurt içinde karayolu ula??m?n? rahatlatt??? ve emisyon oran?n? azaltt??? do?rudur. Ancak karasal ta??mac?l?kta emisyon azalt?c? en önemli dönü?üm karayolu ta??ma oran?n?n bir k?sm?n? di?er bir karasal ta??mac?l?k modu olan demiryoluna aktarmak ile gerçekle?ebilir. Bu noktada ise t?pk? dünya genelinde oldu?u gibi konteyner sorunu, ancak bu kez farkl? bir aç?dan önümüze ç?kmaktad?r ki intermodal ta??mac?l?k yönteminde temel ta??y?c? kap olarak kullan?lan konteynerler konusunda d??a ba??ml?l?ktan kurtulmam?z gerekti?i sektörün tüm payda?lar?n?n üzerinde fikir birli?ine vard?klar? bir konudur. 

Ayr?ca uzun mesafede kitlesel yük ta??yarak maliyetleri ve emisyonu dü?ürmek için yük toplama ve yük da??t?m? görevi yapacak, politik gerekçelerden ziyade ticari ve ekonomik gerekçelerle yerleri belirlenmi? lojistik merkezlere duyulan ihtiyaç daha ?imdiden kendini hissettirmektedir. 

Gerek ye?il ekonomiye dönü?üm gerekse bu ba?lamda yukar?da akla ilk gelenlerini sayd???m unsurlar kamu, özel sektör, STK ve akademi temsilcilerinin görü?leriyle ?ekillenen 12. Ula?t?rma ve Haberle?me ?ûras? metinlerine de geçmi?tir. Birçok a?amas?nda görev ald???m ve lojistik vizyon raporunu haz?rlad???m ?ura'dan edindi?im izlenim, bu konuda sektörün tüm payda?lar?n?n fark?ndal???n?n yüksek oldu?u yönündedir. ?imdi s?ra bu do?rultudaki stratejilerinin eylem planlar?na dökülerek hayata geçirilmesine gelmi?tir. Bunu ba?arabilirsek ülkemizi lojistik sektörü ve ba?lant?l? di?er alanlarda küresel rekabette hak etti?i yere ç?kartabilece?imizi umuyorum. 

Daha güzel yar?nlarda görü?mek üzere, 

Dostçakal?n.