7 yıl önceki seviyesine doğru giden petrol yeni bir krizin habercisi mi?

Destek Menkul Araştırma Uzmanı Emre Özgüven:

Geçtiğimiz Cuma günü gerçekleşen kritik OPEC toplantısında üretim kotasının değişmemesi yönünde karar alınması ile ham petrol fiyatlarının son olarak 2009 yılında test edilen 33 Dolar seviyelerine doğru adım adım gittiği söylenebilir. Dünya’nın en büyük emtia ithalatçısı ve ikinci büyük ekonomisi olan Çin’deki ekonomik yavaşlama, bununla birlikte azalan petrol talebi ve küresel arz fazlası sorununun hız kesmeden devam etmesine OPEC’in aldığı kararın eklenmesi, petrole bağımlı birçok ekonomide sıkıntının artarak devam etmesi sonucunu doğurabilir. Petrol İhraç Eden Ülkeler Topluluğu (OPEC), Cuma günü Viyana'da gerçekleştirdikleri toplantıda aldıkları karar paralelinde günlük 31.5 milyon varil civarında üretime devam edecekler. Buna ek olarak FED’in de faiz artırımına giderek yaklaşması emtia fiyatlarındaki aşağı yönlü baskıyı artırıyor.

Hatırlanacağı üzere ABD'li büyük enerji şirketleri, petrol fiyatlarındaki düşüş nedeniyle 2015 yılı için yatırım harcamalarını azaltacaklarını duyurmuştu. ABD'nin en büyük petrol şirketi ExxonMobil, 2015-2017 arası için yatırım harcamalarını yüzde 6 azalttığını açıkladı. Ülkenin en büyük üçüncü petrol firması Conoco Phillips ise gelecek yıl için yatırım harcamalarını yüzde 20 azaltarak 13,5 milyar dolara çekeceğini duyurdu. Linn Energy'den yapılan açıklamada da 2015'te yatırım harcamalarının yüzde 53 azaltılarak 1,15 milyar dolardan 730 milyon dolara çekildiği bildirildi. Apache Corporation adlı şirket ise 2015 için yatırım harcamasını 5,4 milyar dolardan 4 milyar dolara düşüreceğini açıkladı. Marathon Oil, 2015 için yatırım harcamalarının yüzde 20 azaltarak 4,3 milyar dolara, Continental Resources harcamalarını 4,6 milyardan 2,7 milyar dolara, Chesapeake Energy ise yatırımlarını yüzde 8 azaltarak 1,35 milyar dolara çekeceğini duyurmuştu.

Destek menkul Değerler Araştırma Müdür Yardımcısı Adnan Çekcen:

Petrol fiyatlarının son yaşanan kriz dönemindeki seviyelere kadar gerilemesi küresel talep endişelerini bir kat daha artırıyor. ABD kaynaklı 2008 yılında yaşanan küresel kriz sonrası petrol fiyatları talep yetersizliğinden kaynaklı kısa süre içerisinde sert bir şekilde düşmüştü. Emtia tarafında yaşanan bu aşağı yönlü hareket sonrası petrol fiyatlarının kriz dönemindeki seviyelere gelmesi yatırımcıları düşündürüyor. Arz fazlası ve OPEC politikalarının yansımalarına bakıldığında petrol tarafındaki bu zayıf seyir devam edebilir ancak kriz seviyelerine kadar gerilemesi de ayrıca dikkate değer bir gelişme olarak görülmelidir.

Destek Menkul Araştırma Uzmanı Aysun Göksu:

Stratejik önemi oldukça büyük olan petrol fiyatlarındaki daralmanın birçok ülke ekonomisini olumsuz etkilediği, yatırımları azalttığı ve küresel çapta emtia fiyatlarını etkilemesinden dolayı küresel büyüme üzerindeki kaygıları tetiklediği söylenebilir. Spekülasyona son derece açık olan petrolde fiyatların beklenenden daha uzun bir süre düşük seyrini sürdürmesi beklenmektedir. Buna karşın son dönemde özellikle Ortadoğu merkezli artan jeopolitik risklerin petrol fiyatlarında yukarı yönlü bir etki yaratma ihtimali de azımsanmamalıdır. Aşağıdaki grafikte de görüldüğü gibi son yedi yılın en düşük seviyelerine gerileyen petrol fiyatlarında, arz fazlası problemi devam ettiği müddetçe fiyatlarda geri çekilme kaçınılmaz olacağı gibi 33 dolar seviyelerini telaffuz etmeye başlayabiliriz.